ศักดินามาเหนือเมฆ

พิชิต ลิขิตกิจสมบูรณ์

ในทางวิทยาศาสตร์ มีหลักการสำคัญเรียกว่า Ockham’s Razor ที่เป็นเหมือน “ใบมีดโกนอันคมกริบ” ใช้เฉือนเอานิยายและมโนจินตนาการ “ส่วนเกิน” ทิ้งไป เหลือไว้เฉพาะคำอธิบายที่จำเป็นจริง ๆ เท่านั้น

หลักการมีดโกนที่ว่าคือ ถ้ามี “หลายทฤษฎี” ที่สามารถอธิบายเหตุการณ์หนึ่งได้แจ่มชัดพอกัน ก็ให้เลือกใช้ “ทฤษฎีหรือคำอธิบายที่ง่าย ชัดเจน ตรงไปตรงมาที่สุด”

ในทางเศรษฐศาสตร์ เราอาจสร้าง “แบบจำลองคณิตศาสตร์” ได้หลายแบบที่อธิบายเหตุการณ์ศก.หนึ่งได้เหมือนกัน หลักการมีดโกน คือ ให้เลือกแบบจำลองที่ใช้คณิตศาสตร์ที่ง่ายที่สุดและมีจำนวนตัวแปรน้อยที่สุด

คำอธิบายที่ง่าย ชัดเจน ตรงไปตรงมาที่สุดสำหรับเหตุการณ์ในวันนี้ก็คือ เป็นการ “กระชับอำนาจภายใน” ระหว่างการเปลี่ยนผ่านภายใต้ “ฉันทามติในระดับบนที่ชัดเจนแล้ว” ความขัดแย้งภายใน (ถ้ามี) ก็เป็นเพียงการต่อรองเกลี่ยผลประโยชน์ปลีกย่อยระหว่างเครือข่ายเท่านั้น

ละครเรื่อง “ศึกชิงมรดกบ้านทรายทอง” สร้างพล็อตเรื่องที่เต็มไปด้วยเงื่อนงำ สลับซับซ้อน ลับลวงพราง ชิงไหวพริบ เพื่อมาอธิบายเหตุการณ์ง่าย ๆ ที่เห็นกันอยู่ตรงหน้า จึงสอบตกหลักการ "มีดโกน" นี้โดยสิ้นเชิง

แต่บรรดาวิทยากรก็ยังขยันใช้ทฤษฎีบ้านทรายทองมา “วิเคราะห์” ปั้นน้ำเป็นตัว สร้างมโนจิตนาการเลอะเทอะหลอกคนฟังเรื่อยมา และก็มีคนเสื้อแดงบางกลุ่มหลับหูหลับตาเชื่อกันเป็นตุเป็นตะ ปฏิเสธความจริงตรงๆ ง่ายๆ ที่ว่า โดยภาพรวม เขาไม่ได้ขัดแย้งกัน แต่กำลังสามัคคีกัน “กระทืบประชาธิปไตย” ไม่ให้โงหัวได้ตลอดไป ส่วนเรื่องอื่นในหมู่พวกเขาเป็นแค่ปลีกย่อย